Proverbs 1
|
Mga Proverbio 1
|
The proverbs of Solomon the son of David, king of Israel: | Ang mga proverbio ni Salomon anak nga lalake ni David, hari sa Israel: |
To know wisdom and instruction; To discern the words of understanding; | Sa paghibalo sa kaalam ug pahamangno; Sa pag-ila sa mga pulong salabutan; |
To receive instruction in wise dealing, In righteousness and justice and equity; | Sa pagdawat sa pahamangno sa maalamon nga pagbuhat, Sa pagkamatarung ug sa justicia ug sa pagkatul-id; |
To give prudence to the simple, To the young man knowledge and discretion: | Sa paghatag ug salabutan sa mga walay-pagtagad, Alang sa batan-ong lalake ang kahibalo ug kabuot: |
That the wise man may hear, and increase in learning; And that the man of understanding may attain unto sound counsels: | Aron ang tawo nga manggialamon makadungog, ug magadugang sa kinaadman; Ug aron ang tawo nga masinabuton makabaton sa maayong mga tambag: |
To understand a proverb, and a figure, The words of the wise, and their dark sayings. | Sa pagsabut sa usa ka proverbio, ug sa usa ka pulong salabton, Mga pulong sa manggialamon, ug sa ilang mga tigmo. |
The fear of Jehovah is the beginning of knowledge; [But] the foolish despise wisdom and instruction. | Ang pagkahadlok kang Jehova maoy sinugdan sa kahibalo; Apan ang mga buangbuang nagatamay sa kaalam ug pahamangno. |
My son, hear the instruction of thy father, And forsake not the law of thy mother: | Anak ko, pamatia ang pahamangno sa imong amahan, Ug ayaw pagbiyai ang pagtulon-an sa imong inahan: |
For they shall be a chaplet of grace unto thy head, And chains about thy neck. | Kay sila maingon sa usa ka purongpurong bulak sa gracia sa imong ulo, Ug mga kulentas sa imong liog. |
My son, if sinners entice thee, Consent thou not. | Anak ko, kong ang mga makasasala mag-ulog-ulog kanimo, Ayaw pag-uyon kanila. |
If they say, Come with us, Let us lay wait for blood; Let us lurk privily for the innocent without cause; | Kong sila moingon: Umuban ka kanamo, Managbanhig kita alang sa dugo; Managbanhig kita sa tago alang sa inocente sa walay pasikaran; |
Let us swallow them up alive as Sheol, And whole, as those that go down into the pit; | Lamyon nato sila nga buhi ingon sa Sheol, Ug ang tibook, ingon niadtong nangahulog sa gahong; |
We shall find all precious substance; We shall fill our houses with spoil; | Makaplagan ta ang tanang bililhon nga manggad; Pagapun-on ta ang atong mga balay sa inagaw; |
Thou shalt cast thy lot among us; We will all have one purse: | Mag-ambitay kita sa imong kapalaran sa among taliwala; Usahon ta ang atong puntil: |
My son, walk not thou in the way with them; Refrain thy foot from their path: | Anak ko, ayaw paglakat sa dalan uban kanila; Ilikay ang imong tiil gikan sa ilang alagianan: |
For their feet run to evil, And they make haste to shed blood. | Kay ang ilang mga tiil nanagdalagan ngadto sa kadautan, Ug sila nanagdali aron sa pag-ula ug dugo. |
For in vain is the net spread In the sight of any bird: | Kay sa kawang lamang ang pukot nga giladlad Diha sa atubangan sa bisan unsang langgam: |
And these lay wait for their own blood; They lurk privily for their own lives. | Ug sila nanaghubong tungod sa ilang kaugalingong dugo; Sila nagabanhig sa tago alang sa ilang kaugalingong mga kinabuhi. |
So are the ways of every one that is greedy of gain; It taketh away the life of the owners thereof. | Busa mao man ang mga dalan sa tagsatagsa nga hakog sa ganancia; Kini nagakuha sa kinabuhi sa mga tag-iya niana. |
Wisdom crieth aloud in the street; She uttereth her voice in the broad places; | Ang kaalam nagasinggit sa makusog sa kadalanan; Siya nagasulti sa iyang tingog diha sa halapad nga mga dapit; |
She crieth in the chief place of concourse; At the entrance of the gates, In the city, she uttereth her words: | Siya nagasinggit sa mga masabang dapit sa kadalanan; Sa dapit sa mga ganghaan, Diha sa ciudad, siya nagasulti sa iyang mga pulong: |
How long, ye simple ones, will ye love simplicity? And scoffers delight them in scoffing, And fools hate knowledge? | Unsang kadugayon, kamo nga mga walay-pagtagad, nga higugmaon ninyo ang pagkawalay-pagtagad? Ug ang mga mayubiton mahimuot kanila sa pagyubit, Ug ang mga buang sa pagdumot sa kinaadman? |
Turn you at my reproof: Behold, I will pour out my spirit upon you; I will make known my words unto you. | Bumalik kamo sa akong pagbadlong: Ania karon, ibubo ko ang akong espiritu sa ibabaw ninyo; Akong ipahibalo ang akong mga pulong kaninyo. |
Because I have called, and ye have refused; I have stretched out my hand, and no man hath regarded; | Tungod kay ako nagtawag, ug kamo mingbalibad; Akong gibayaw ang akong kamot, ug walay tawo nga nagtagad; |
But ye have set at nought all my counsel, And would none of my reproof: | Apan gisalikway ninyo ang tanan ko nga tambag, Ug dili mobuot sa akong pagbad-long: |
I also will laugh in [the day of] your calamity; I will mock when your fear cometh; | Ako usab mokatawa sa adlaw sa inyong pagkaalaut; Ako magatamay sa diha nga moabut ang inyong kahadlok; |
When your fear cometh as a storm, And your calamity cometh on as a whirlwind; When distress and anguish come upon you. | Sa diha nga moabut ang inyong kahadlok sama sa usa ka bagyo, Ug moabut ang inyong pagkaalaut sama sa usa ka alimpulos; Sa diha nga ang kasakit ug kaguol modangat kaninyo. |
Then will they call upon me, but I will not answer; They will seek me diligently, but they shall not find me: | Unya sila magasangpit kanako, apan ako dili motubag; Sila magapangita nga masingkamoton kanako, apan sila dili makakaplag kanako. |
For that they hated knowledge, And did not choose the fear of Jehovah: | Tungod kay ilang gidumtan ang kinaadman, Ug wala magpili sa pagkahadlok kang Jehova, |
They would none of my counsel; They despised all my reproof. | Sila wala mobuot sa akong tambag, Sila nagtamay sa tanan ko nga pagbadlong. |
Therefore shall they eat of the fruit of their own way, And be filled with their own devices. | Busa sila magakaon sa bunga sa ilang kaugalingong dalan, Ug mangabusog sa ilang kaugalingong mga lalang. |
For the backsliding of the simple shall slay them, And the careless ease of fools shall destroy them. | Kay ang pagkasukihan sa mga tawong walay-pagtagad mopatay kanila, Ug ang mapasagarong pagpatuyang sa mga buang molaglag kanila. |
But whoso hearkeneth unto me shall dwell securely, And shall be quiet without fear of evil. | Apan bisan kinsa nga mamati kanako magapuyo sa kasigurohan, Ug magamalinawon nga walay kahadlok sa kadautan. |