Proverbs 6
|
Mga Proverbio 6
|
My son, if thou art become surety for thy neighbor, If thou hast stricken thy hands for a stranger; | Anak ko, kong ikaw mahimong magpapasalig alang sa imong isigkatawo, Kong ikaw sa imong mga kamot makadagmal sa usa ka dumuloong; |
Thou art snared with the words of thy mouth, Thou art taken with the words of thy mouth. | Ikaw nabitik tungod sa mga pulong sa imong baba, Ikaw nadakpan tungod sa mga pulong sa imong baba. |
Do this now, my son, and deliver thyself, Seeing thou art come into the hand of thy neighbor: Go, humble thyself, and importune thy neighbor; | Buhata kini karon, anak ko, ug gumawas ka sa imong kaugalingon, Sanglit ikaw nagapus sa kamot sa imong isigkatawo: Lakaw, magpaubos ka sa imong kaugalingon, ug magpakilooy sa imong isigkatawo; |
Give not sleep to thine eyes, Nor slumber to thine eyelids; | Ayaw paghatagi ug katulog ang imong mga mata, Ni paghinanok ang imong mga tabon-tabon; |
Deliver thyself as a roe from the hand [of the hunter], And as a bird from the hand of the fowler. | Gumawas ka sa imong kaugalingon ingon sa usa ka lagsaw gikan sa kamot sa mangangayam, Ug ingon sa usa ka langgam gikan sa kamot sa mangangayam sa langgam. |
Go to the ant, thou sluggard; Consider her ways, and be wise: | Umadto ka sa olmigas, ikaw nga tapulan; Palandunga ang iyang mga dalan, ug pagmaalamon: |
Which having no chief, Overseer, or ruler, | Nga bisan walay pangulo, Capatas, kun punoan, |
Provideth her bread in the summer, And gathereth her food in the harvest. | Nagaandam sa iyang kalan-on sa ting-init, Ug nagahipos sa iyang makaon sa ting-ani. |
How long wilt thou sleep, O sluggard? When wilt thou arise out of thy sleep? | Unsa ang kadugayon nga ikaw matulog, Oh tapulan? Anus-a ka mobangon gikan sa imong pagkatulog? |
[Yet] a little sleep, a little slumber, A little folding of the hands to sleep: | Usa ka diyutay nga pagkatulog, usa ka diyutay nga paghinanok, Usa ka diyutay nga pagkiyugpos sa mga kamot aron sa pagkatulog: |
So shall thy poverty come as a robber, And thy want as an armed man. | Busa ang imong pagkakabus modangat ingon sa usa ka tulisan, Ug ang imong kawalad-on ingon sa usa ka tawo nga may hinagiban. |
A worthless person, a man of iniquity, Is he that walketh with a perverse mouth; | Usa ka tawo nga walay hinungdan, usa ka tawo sa kasal-anan, Mao siya nga nagalakat nga may usa ka masukihong baba; |
That winketh with his eyes, that speaketh with his feet, That maketh signs with his fingers; | Nga nagapangidhat sa iyang mga mata, nga namulong uban sa iyang mga tiil, Nga nagabuhat ug mga ilhanan uban sa iyang mga tudlo; |
In whose heart is perverseness, Who deviseth evil continually, Who soweth discord. | Sa kang kinsang kasingkasing anaa ang pagkamasukihon, Nga nagalalang ug dautan sa kanunay, Nga nagapugas sa pagpakiglalis. |
Therefore shall his calamity come suddenly; On a sudden shall he be broken, and that without remedy. | Busa ang iyang kalisdanan modangat sa hinanali; Sa usa ka hinanali siya mabungkag, ug nga niana walay arang ikatabang. |
There are six things which Jehovah hateth; Yea, seven which are an abomination unto him: | Adunay unom ka butang nga gidumtan ni Jehova; Oo, pito nga maoy dulumtanan niya: |
Haughty eyes, a lying tongue, And hands that shed innocent blood; | Mapahitas-ong mga mata, usa ka dila nga bakakon, Ug mga kamot nga nag-ula sa dugo nga inocente; |
A heart that deviseth wicked purposes, Feet that are swift in running to mischief, | Usa ka kasingkasing nga nagalalang sa dautang mga tinguha, Mga tiil nga matulin nga modalagan ngadto sa binilyako, |
A false witness that uttereth lies, And he that soweth discord among brethren. | Usa ka bakakon nga saksi nga nagapamulong ug mga bakak, Ug kadto nga nagapugas sa pagkalalis sa mga kaigsoonan. |
My son, keep the commandment of thy father, And forsake not the law of thy mother: | Anak ko, bantayi ang sugo sa imong amahan, Ug ayaw pagbiyai ang balaod sa imong inahan: |
Bind them continually upon thy heart; Tie them about thy neck. | Bugkuson mo sila kanunay sa imong kasingkasing; Ibaligtos sila sa imong liog. |
When thou walkest, it shall lead thee; When thou sleepest, it shall watch over thee; And when thou awakest, it shall talk with thee. | Sa diha nga ikaw magalakaw, kini magatultol kanimo; Sa diha nga ikaw matulog, kini magabantay kanimo; Ug sa diha nga ikaw mahigmata kini makigsulti kanimo. |
For the commandment is a lamp; and the law is light; And reproofs of instruction are the way of life: | Kay ang sugo maoy usa ka lamparahan; ug ang balaod maoy suga; Ug ang pagbadlong sa pahamatngon maoy dalan sa kinabuhi: |
To keep thee from the evil woman, From the flattery of the foreigner's tongue. | Sa pagpalikay kanimo gikan sa dautang babaye, Gikan sa pag-uloulo sa dila sa dumuloong. |
Lust not after her beauty in thy heart; Neither let her take thee with her eyelids. | Ayaw kaibug sa iyang kaanyag diha sa imong kasingkasing; Ni pabihag ikaw kaniya uban sa mga tabontabon sa iyang mga mata. |
For on account of a harlot [a man is brought] to a piece of bread; And the adulteress hunteth for the precious life. | Kay tungod sa usa ka babaye nga bigaon ang usa ka tawo mataral lamang ngadto sa usa ka tipak nga tinapay; Ug ang babayeng mananapaw mangita alang sa bililhon nga kinabuhi. |
Can a man take fire in his bosom, And his clothes not be burned? | Makadala ba ang usa ka tawo ug kalayo sa iyang sabakan, Ug ang iyang mga sapot dili ba masunog? |
Or can one walk upon hot coals, And his feet not be scorched? | Kun makalakat ba ang usa ka tawo ibabaw sa mainit nga mga baga, Ug ang iyang mga tiil dili ba mapagtong? |
So he that goeth in to his neighbor's wife; Whosoever toucheth her shall not be unpunished. | Busa siya nga moadto sa asawa sa iyang isigkatawo; Bisan kinsa nga makapanghilabut kaniya dili gayud makagawas sa silot. |
Men do not despise a thief, if he steal To satisfy himself when he is hungry: | Ang mga tawo dili magatamay sa usa ka kawatan, kong siya mangawat Aron sa pagtagbaw sa iyang kaugalingon sa diha nga siya pagagutom: |
But if he be found, he shall restore sevenfold; He shall give all the substance of his house. | Apan kong siya hidakpan, magauli siya sa pito ka pilo nga gidaghanon; Siya magahatag sa tanan niyang manggad sa iyang balay. |
He that committeth adultery with a woman is void of understanding: He doeth it who would destroy his own soul. | Siya nga makapanapaw sa usa ka babaye maoy tawong walay salabutan: Siya nagabuhat niini aron sa paglaglag sa iyang kaugalingong kalag. |
Wounds and dishonor shall he get; And his reproach shall not be wiped away. | Ang mga samad ug pagkawalay dungog mao ang iyang mamakuha; Ug ang iyang pagkawalay-ulaw dili na gayud mapapas |
For jealousy is the rage of a man; And he will not spare in the day of vengeance. | Kay ang pangabugho mao ang kapungot sa usa ka tawo; Ug siya dili mopasaylo sa adlaw sa pagpanimalus. |
He will not regard any ransom; Neither will he rest content, though thou givest many gifts. | Siya dili motagad ug bisan unsang paglukat; Ni matagbaw siya bisan pa kong hatagan mo ug daghang mga gasa. |