Proverbs 6
|
Mga Proverbio 6
|
| My son, if you have made yourself responsible for your neighbour, or given your word for another, | Anak ko, kong ikaw mahimong magpapasalig alang sa imong isigkatawo, Kong ikaw sa imong mga kamot makadagmal sa usa ka dumuloong; |
| You are taken as in a net by the words of your mouth, the sayings of your lips have overcome you. | Ikaw nabitik tungod sa mga pulong sa imong baba, Ikaw nadakpan tungod sa mga pulong sa imong baba. |
| Do this, my son, and make yourself free, because you have come into the power of your neighbour; go without waiting, and make a strong request to your neighbour. | Buhata kini karon, anak ko, ug gumawas ka sa imong kaugalingon, Sanglit ikaw nagapus sa kamot sa imong isigkatawo: Lakaw, magpaubos ka sa imong kaugalingon, ug magpakilooy sa imong isigkatawo; |
| Give no sleep to your eyes, or rest to them; | Ayaw paghatagi ug katulog ang imong mga mata, Ni paghinanok ang imong mga tabon-tabon; |
| Make yourself free, like the roe from the hand of the archer, and the bird from him who puts a net for her. | Gumawas ka sa imong kaugalingon ingon sa usa ka lagsaw gikan sa kamot sa mangangayam, Ug ingon sa usa ka langgam gikan sa kamot sa mangangayam sa langgam. |
| Go to the ant, you hater of work; give thought to her ways and be wise: | Umadto ka sa olmigas, ikaw nga tapulan; Palandunga ang iyang mga dalan, ug pagmaalamon: |
| Having no chief, overseer, or ruler, | Nga bisan walay pangulo, Capatas, kun punoan, |
| She gets her meat in the summer, storing up food at the time of the grain-cutting. | Nagaandam sa iyang kalan-on sa ting-init, Ug nagahipos sa iyang makaon sa ting-ani. |
| How long will you be sleeping, O hater of work? when will you get up from your sleep? | Unsa ang kadugayon nga ikaw matulog, Oh tapulan? Anus-a ka mobangon gikan sa imong pagkatulog? |
| A little sleep, a little rest, a little folding of the hands in sleep: | Usa ka diyutay nga pagkatulog, usa ka diyutay nga paghinanok, Usa ka diyutay nga pagkiyugpos sa mga kamot aron sa pagkatulog: |
| Then loss will come on you like an outlaw, and your need like an armed man | Busa ang imong pagkakabus modangat ingon sa usa ka tulisan, Ug ang imong kawalad-on ingon sa usa ka tawo nga may hinagiban. |
| A good-for-nothing man is an evil-doer; he goes on his way causing trouble with false words; | Usa ka tawo nga walay hinungdan, usa ka tawo sa kasal-anan, Mao siya nga nagalakat nga may usa ka masukihong baba; |
| Making signs with his eyes, rubbing with his feet, and giving news with his fingers; | Nga nagapangidhat sa iyang mga mata, nga namulong uban sa iyang mga tiil, Nga nagabuhat ug mga ilhanan uban sa iyang mga tudlo; |
| His mind is ever designing evil: he lets loose violent acts. | Sa kang kinsang kasingkasing anaa ang pagkamasukihon, Nga nagalalang ug dautan sa kanunay, Nga nagapugas sa pagpakiglalis. |
| For this cause his downfall will be sudden; quickly he will be broken, and there will be no help for him. | Busa ang iyang kalisdanan modangat sa hinanali; Sa usa ka hinanali siya mabungkag, ug nga niana walay arang ikatabang. |
| Six things are hated by the Lord; seven things are disgusting to him: | Adunay unom ka butang nga gidumtan ni Jehova; Oo, pito nga maoy dulumtanan niya: |
| Eyes of pride, a false tongue, hands which take life without cause; | Mapahitas-ong mga mata, usa ka dila nga bakakon, Ug mga kamot nga nag-ula sa dugo nga inocente; |
| A heart full of evil designs, feet which are quick in running after sin; | Usa ka kasingkasing nga nagalalang sa dautang mga tinguha, Mga tiil nga matulin nga modalagan ngadto sa binilyako, |
| A false witness, breathing out untrue words, and one who lets loose violent acts among brothers. | Usa ka bakakon nga saksi nga nagapamulong ug mga bakak, Ug kadto nga nagapugas sa pagkalalis sa mga kaigsoonan. |
| My son, keep the rule of your father, and have in memory the teaching of your mother: | Anak ko, bantayi ang sugo sa imong amahan, Ug ayaw pagbiyai ang balaod sa imong inahan: |
| Keep them ever folded in your heart, and have them hanging round your neck. | Bugkuson mo sila kanunay sa imong kasingkasing; Ibaligtos sila sa imong liog. |
| In your walking, it will be your guide; when you are sleeping, it will keep watch over you; when you are awake, it will have talk with you. | Sa diha nga ikaw magalakaw, kini magatultol kanimo; Sa diha nga ikaw matulog, kini magabantay kanimo; Ug sa diha nga ikaw mahigmata kini makigsulti kanimo. |
| For the rule is a light, and the teaching a shining light; and the guiding words of training are the way of life. | Kay ang sugo maoy usa ka lamparahan; ug ang balaod maoy suga; Ug ang pagbadlong sa pahamatngon maoy dalan sa kinabuhi: |
| They will keep you from the evil woman, from the smooth tongue of the strange woman. | Sa pagpalikay kanimo gikan sa dautang babaye, Gikan sa pag-uloulo sa dila sa dumuloong. |
| Let not your heart's desire go after her fair body; let not her eyes take you prisoner. | Ayaw kaibug sa iyang kaanyag diha sa imong kasingkasing; Ni pabihag ikaw kaniya uban sa mga tabontabon sa iyang mga mata. |
| For a loose woman is looking for a cake of bread, but another man's wife goes after one's very life. | Kay tungod sa usa ka babaye nga bigaon ang usa ka tawo mataral lamang ngadto sa usa ka tipak nga tinapay; Ug ang babayeng mananapaw mangita alang sa bililhon nga kinabuhi. |
| May a man take fire to his breast without burning his clothing? | Makadala ba ang usa ka tawo ug kalayo sa iyang sabakan, Ug ang iyang mga sapot dili ba masunog? |
| Or may one go on lighted coals, and his feet not be burned? | Kun makalakat ba ang usa ka tawo ibabaw sa mainit nga mga baga, Ug ang iyang mga tiil dili ba mapagtong? |
| So it is with him who goes in to his neighbour's wife; he who has anything to do with her will not go free from punishment. | Busa siya nga moadto sa asawa sa iyang isigkatawo; Bisan kinsa nga makapanghilabut kaniya dili gayud makagawas sa silot. |
| Men do not have a low opinion of a thief who takes food when he is in need of it: | Ang mga tawo dili magatamay sa usa ka kawatan, kong siya mangawat Aron sa pagtagbaw sa iyang kaugalingon sa diha nga siya pagagutom: |
| But if he is taken in the act he will have to give back seven times as much, giving up all his property which is in his house. | Apan kong siya hidakpan, magauli siya sa pito ka pilo nga gidaghanon; Siya magahatag sa tanan niyang manggad sa iyang balay. |
| He who takes another man's wife is without all sense: he who does it is the cause of destruction to his soul. | Siya nga makapanapaw sa usa ka babaye maoy tawong walay salabutan: Siya nagabuhat niini aron sa paglaglag sa iyang kaugalingong kalag. |
| Wounds will be his and loss of honour, and his shame may not be washed away. | Ang mga samad ug pagkawalay dungog mao ang iyang mamakuha; Ug ang iyang pagkawalay-ulaw dili na gayud mapapas |
| For bitter is the wrath of an angry husband; in the day of punishment he will have no mercy. | Kay ang pangabugho mao ang kapungot sa usa ka tawo; Ug siya dili mopasaylo sa adlaw sa pagpanimalus. |
| He will not take any payment; and he will not make peace with you though your money offerings are increased. | Siya dili motagad ug bisan unsang paglukat; Ni matagbaw siya bisan pa kong hatagan mo ug daghang mga gasa. |
