Châm Ngôn 23
|
Proverbs 23
|
| Khi con ngồi ăn bữa với một quan trưởng, Hãy xét kỹ người ở trước mặt con; | When you take your seat at the feast with a ruler, give thought with care to what is before you; |
| Nếu con có láu ăn, Khá để con dao nơi họng con. | And put a knife to your throat, if you have a strong desire for food. |
| Chớ thèm món ngon của người, Vì là vật thực phỉnh gạt. | Have no desire for his delicate food, for it is the bread of deceit. |
| Con chớ chịu vật vã đặng làm giàu; Khá thôi nhờ cậy khôn ngoan riêng của con. | Take no care to get wealth; let there be an end to your desire for money. |
| Con há liếc mắt vào sự giàu có sao? Nó đã chẳng còn nữa rồi; Vì nó quả hẳn có mọc cánh, Và bay lên trên trời như chim ưng vậy. | Are your eyes lifted up to it? it is gone: for wealth takes to itself wings, like an eagle in flight up to heaven. |
| Chớ ăn bánh của kẻ có mắt gian ác, Và đừng tham muốn những món ngon của hắn. | Do not take the food of him who has an evil eye, or have any desire for his delicate meat: |
| Vì hắn tưởng trong lòng thể nào, thì hắn quả thể ấy. Hắn nói với con rằng: Hãy ăn uống đi; Nhưng trong lòng hắn chẳng hiệp cùng con. | For as the thoughts of his heart are, so is he: Take food and drink, he says to you; but his heart is not with you. |
| Miếng con đã ăn, con sẽ mửa ra, Và mất những lời hòa mĩ của con. | The food which you have taken will come up again, and your pleasing words will be wasted. |
| Chớ nói vào lỗ tai kẻ ngu muội; Vì nó sẽ khinh dể sự khôn ngoan của các lời con. | Say nothing in the hearing of a foolish man, for he will put no value on the wisdom of your words. |
| Chớ dời đi mộc giới cũ, Đừng vào trong đồng ruộng của kẻ mồ côi; | Do not let the landmark of the widow be moved, and do not go into the fields of those who have no father; |
| Vì Đấng cứu chuộc của họ vốn quyền năng, Sẽ binh vực sự cáo tụng của chúng nó nghịch với con. | For their saviour is strong, and he will take up their cause against you. |
| Hãy chuyên lòng về sự khuyên dạy, Và lắng tai nghe các lời tri thức. | Give your heart to teaching, and your ears to the words of knowledge. |
| Chớ tha sửa phạt trẻ thơ; Dầu đánh nó bằng roi vọt, nó chẳng chết đâu. Khi con đánh nó bằng roi vọt, | Do not keep back training from the child: for even if you give him blows with the rod, it will not be death to him. |
| At giải cứu linh hồn nó khỏi âm phủ. | Give him blows with the rod, and keep his soul safe from the underworld. |
| Hỡi con, nếu lòng con khôn ngoan, Thì lòng ta cũng sẽ được vui mừng; | My son, if your heart becomes wise, I, even I, will be glad in heart; |
| Phải, chánh ruột gan ta sẽ hớn hở Khi miệng con nói điều ngay thẳng. | And my thoughts in me will be full of joy when your lips say right things. |
| Lòng con chớ phân bì với kẻ hung ác; Nhưng hằng ngày hãy kính sợ Đức Giê-hô-va. | Have no envy of sinners in your heart, but keep in the fear of the Lord all through the day; |
| Vì quả hẳn có sự thưởng thiện, Và sự trông đợi của con sẽ chẳng thành ra luống công. | For without doubt there is a future, and your hope will not be cut off. |
| Hỡi con, hãy nghe và trở nên khôn ngoan, Khá dẫn lòng con vào đường chánh. | Give ear, my son, and be wise, guiding your heart in the right way. |
| Chớ đồng bọn cùng những bợm rượu, Hoặc với những kẻ láu ăn; | Do not be among those who give themselves to wine-drinking, or among those who make themselves full with meat: |
| Vì bợm rượu và kẻ láu ăn sẽ trở nên nghèo; Còn kẻ ham ngủ sẽ mặc rách rưới. | For those who take delight in drink and feasting will come to be in need; and through love of sleep a man will be poorly clothed. |
| Hãy nghe lời cha đã sanh ra con, Chớ khinh bỉ mẹ con khi người trở nên già yếu. | Give ear to your father whose child you are, and do not keep honour from your mother when she is old. |
| Hãy mua chân lý, Sự khôn ngoan, sự khuyên dạy, và sự thông sáng; chớ hề bán đi. | Get for yourself that which is true, and do not let it go for money; get wisdom and teaching and good sense. |
| Cha người công bình sẽ có sự vui vẻ lớn, Và người nào sanh con khôn ngoan sẽ khoái lạc nơi nó. | The father of the upright man will be glad, and he who has a wise child will have joy because of him. |
| Ước gì cha và mẹ con được hớn hở, Và người đã sanh con lấy làm vui mừng. | Let your father and your mother be glad, let her who gave you birth have joy. |
| Hỡi con, hãy dâng lòng con cho cha, Và mắt con khá ưng đẹp đường lối của cha. | My son, give me your heart, and let your eyes take delight in my ways. |
| Vì kị nữ vốn là một cái hố sâu, Và dâm phụ là một cái hầm hẹp. | For a loose woman is a deep hollow, and a strange woman is a narrow water-hole. |
| Nàng đứng rình như một kẻ trộm, Làm cho thêm nhiều kẻ gian tà trong bọn loài người. | Yes, she is waiting secretly like a beast for its food, and deceit by her is increased among men. |
| Ai bị sự hoạn nạn? Ai phải buồn thảm? Ai có sự tranh cạnh? Ai than xiết? Ai bị thương tích vô cớ? Ai có con mắt đỏ? | Who says, Oh! who says, Ah! who has violent arguments, who has grief, who has wounds without cause, whose eyes are dark? |
| Tất những kẻ nán trễ bên rượu, Đi nếu thứ rượu pha. | Those who are seated late over the wine: those who go looking for mixed wine. |
| Chớ xem ngó rượu khi nó đỏ hồng, Lúc nó chiếu sao trong ly, Và tuôn chảy dễ dàng; | Keep your eyes from looking on the wine when it is red, when its colour is bright in the cup, when it goes smoothly down: |
| Rốt lại, nó cắn như rắn, Chít như rắn lục; | In the end, its bite is like that of a snake, its wound like the wound of a poison-snake. |
| Hai mắt con sẽ nhìn người dâm phụ, Và lòng con sẽ nói điều gian tà; | Your eyes will see strange things, and you will say twisted things. |
| Thật, con sẽ như người nằm giữa đáy biển, Khác nào kẻ nằm trên chót cột buồm vậy. | Yes, you will be like him who takes his rest on the sea, or on the top of a sail-support. |
| Con sẽ nói rằng: Người ta đập tôi, nhưng tôi không đau; Người ta đánh tôi, song tôi không nghe biết: Khi tôi tỉnh dậy, tôi sẽ trở lại tìm uống nó nữa. | They have overcome me, you will say, and I have no pain; they gave me blows without my feeling them: when will I be awake from my wine? I will go after it again. |
